متاسفانه بروز حوادث ناشی از کار به امری گریز ناپذیر تبدیل شده است و سالانه تعداد زیادی از کارگران، عابران و یا وسایل آنها و همچنین اماکن به دلیل عدم رعایت اصول ایمنی دچار صدمه و خسارت میشود. با اینکه شاخصهای نیز برای ایمنی کار در نظر گرفته شده است اما کماکان بروز حادثه اجتناب ناپذیر است.
کارشناس رسمی دادگستری رشته کار و کارگری و حوادث ناشی ازکار وظیفه تجزیه و تحلیل این حوادث را بر عهده دارد. عمده اختلافاتی که در این حوزه رخ میدهد بر سر چگونگی بروز حادثه است. چرا که پاسخ به این پرسش مسئولیت وقوع اتفاقات را مشخص میکند.
عمده حوادث ناشی از کار عبارتند از؛ سقوط اشیا، آسیب رسیدن به کارگران هنگام کار با ابزار، برق گرفتگی، آتشسوزی، قطع عضو، فوت و خلاصه هر حادثهای که مرتبط با کار است. هنگامی که یکی از این حوادث رخ میدهد و مباحث حقوقی پیرامون مقصر حادثه شکل میگیرد.
برای مثال فرض کنید که در اثر سقوط اشیا از یک ساختمان فردی دچار آسیب شده است و یا اتومبیل او صدمه دیده است، کارشناس دادگستری رشته کار و کارگری با بازدید از محل کار و همچنین محل حادثه امکان وقوع حادثه را بررسی میکند. در صورتی که کارفرما متهم به رعایت نکردن اصول ایمنی شود، باید خسارت وارده را به صورت کامل بپردازد اما در صورتی که مقصر شناخته نشود و برای مثال علت این حادثه ورود افراد به منطقه ممنوع باشد، احکام دیگری صادر خواهد شد و گاه نیز بیمه عهدهدار پرداخت خسارت می شود.
در صورتی که بین بیمه و کارفرما نیز اختلافی وجود داشته باشد کارشناس رسمی کار با بررسی حادثه و ارزیابی اصول ایمنی کار و ارائه گزارش به مراجع قضایی اختلاف را حل میکند.
حوادث ناشی از کار آن اتفاقاتی را شامل میشود که در حین انجام کار و به دلیل انجام کار اتفاق میافتد. برای مثال در صورتی که کارگر حین رفتن به منزل دچار حادثه شود یا به دلیل بیماری اتفاقی حین کار برای او رخ دهد، جز حوادث ناشی از کار محسوب نمیشود. مگر در موارد استثنایی که به آن اشاره خواهیم کرد.
بیمه کارگران مربوط به کاری است که انجام می دهند. بنابراین اگر در کاری غیر از آنچه بیمه شدهاند مشغول شوند و در آن دچار حادثه شوند، بیمه شامل حال آنها نخواهد شد. برای مثال اگر یک کارگر ساختمانی به هر دلیلی اقدام به برقکشی در ساختمان کند و دچار برقگرفتگی شود بیمه هزینه آن را پرداخت نخواهد کرد چراکه از نظر آنها این حادثه ناشی از کار بیمه شده نیست. در بسیاری از موارد نیز ممکن است کارگران حین کار و یا بعد از انجام کار دچار حادثه شود اما کارفرما مسئولیتی در قبال کار نپذیرد. برای مثال ممکن است کارگر حین ترک کار به قصد منزل دچار حادثه شود و بیمه و کارفرما هزینه های درمان و خسارت او را نپردازد. کارگر میتواند با مراجعه به محاکم قضایی درخواست بررسی حادثه را دهد.
کارشناس کار و حوادث ناشی از کار با بررسی ساعت کار کارگر، زمان فراغت از کار و همچنین اطلاع دقیق از زمان بروز حادثه و فاصله زمانی او برای رسیدن به منزل نظر خود را در خصوص حادثه ناشی از کار ارائه می دهد. در صورتی که کارشناس تشخیص دهد که در فاصله زمانی تا رسیدن به منزل این اتفاق افتاده است مصداق حوادث ناشی از کار محسوب می شود و کارفرما یا بیمه باید خسارات وارده را جبران نمایند.
با این وجود افرادی که حین کار دچار حادثه می شوند می توانند با مشورت با کارشناسان این حوزه حقوق خود را به دست آورند. مثال بالا را از آن جهت آوردیم که کارگران و کسانی که در حین کار دچار حادثه می شوند بدانند که مواردی حتی به این جزئی که از نظر عمومی شاید حوادث ناشی از کار به حساب نیاید هم شامل پرداخت خسارت میشود که توسط کارشناس این حوزه بررسی میشود. بیشتر حوادث این حوزه ناشی از کار محسوب می شود اما متاسفانه کسی مسئولیت جبران صدمات بر کارگران را برعهده نمیگیرد اما در صورت پیگیری و تایید کارشناس، قانون از کارگران حمایت های لازم را خواهد کرد.